Καρπούζι: Ένα πολύτιμο καλοκαιρινό φρούτο

06 Ιούλ Καρπούζι: Ένα πολύτιμο καλοκαιρινό φρούτο

Το καρπούζι, γνωστό επιστημονικά ως Citrullus lanatus, είναι ένα φρούτο που προέρχεται από τη νότια Αφρική. Ανήκει στην ίδια οικογένεια με τα πεπόνια, τα κολοκυθάκια, τις κολοκύθες και τα αγγούρια. Περιέχει μεγάλη ποσότητα νερού και θρεπτικών συστατικών, έχει πολύ λίγες θερμίδες και είναι πολύ δροσιστικό. Περιέχει επίσης κιτρουλλίνη και λυκοπένιο, τα οποία είναι πολύ σημαντικές φυτοχημικές ουσίες. Όπως είναι αναμενόμενο, η κατανάλωσή του έχει πολλά οφέλη για την υγεία.

Διατροφικά Στοιχεία

Το καρπούζι αποτελείται κυρίως από νερό (91%) και υδατάνθρακες (7.6%). Η περιεκτικότητά του σε πρωτεΐνες και λίπος είναι σχεδόν μηδενική και έχει πολύ λίγες θερμίδες.

Οι υδατάνθρακες που περιέχει το καρπούζι είναι κυρίως απλά σάκχαρα, όπως γλυκόζη, φρουκτόζη και σακχαρόζη.

Ο γλυκαιμικός δείκτης του καρπουζιού είναι υψηλός και αυτό σημαίνει ότι θα έπρεπε να αυξάνει γρήγορα τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μετά από την κατανάλωσή του. Όμως, επειδή κάθε μερίδα καρπουζιού έχει συνολικά μικρή ποσότητα υδατανθράκων, η κατανάλωσή του δεν φαίνεται να έχει σημαντική επίδραση στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Το καρπούζι περιέχει πολύ λίγες φυτικές ίνες, αλλά έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ζυμώσιμους υδατάνθρακες βραχείας αλυσίδας, γνωστούς ως FODMAPs. Τα FODMAPs μπορούν να προκαλέσουν δυσάρεστα γαστρεντερικά συμπτώματα στα άτομα που δεν μπορούν να τα αφομοιώσουν, όπως στους ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.

Ποιες βιταμίνες και μέταλλα περιέχει το καρπούζι;

• Βιταμίνη C: είναι αντιοξειδωτικό, απαραίτητο για την υγεία του δέρματος και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
• Κάλιο: σημαντικό για τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και την υγεία της καρδιάς.
• Χαλκός: ένα ιχνοστοιχείο που βρίσκεται άφθονο στα φυτικά τρόφιμα και συχνά λείπει από τη δυτική διατροφή.
• Βιταμίνη Β5: γνωστή και ως παντοθενικό οξύ, βρίσκεται σχεδόν σε όλα τα τρόφιμα.
• Βιταμίνη Α: το β-καροτένιο που περιέχει, μετασχηματίζεται σε βιταμίνη Α.

Το καρπούζι περιέχει επίσης θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, νιασίνη, βιταμίνη Β6, φολικό οξύ, σίδηρο, μαγνήσιο, φώσφορο, ασβέστιο, νάτριο, ψευδάργυρο, μαγγάνιο, σελήνιο, χολίνη.

Επίσης. το νόστιμο αυτό φρούτο αποτελεί μια πολύ καλή πηγή κιτρουλλίνης και του αντιοξειδωτικού λυκοπενίου, τα οποία έχουν πολλά οφέλη για την υγεία.

–Κιτρουλλίνη: Η υψηλότερη ποσότητα κιτρουλλίνης βρίσκεται στη λευκή φλούδα που περιβάλλει την κόκκινη σάρκα του καρπουζιού. Η κιτρουλλίνη μετατρέπεται στο απαραίτητο αμινοξύ αργινίνη. Και οι δυο παίζουν σημαντικό ρόλο στη σύνθεση του μονοξειδίου του αζώτου (ΝΟ), το οποίο βοηθά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης μέω της διαστολής των αιμοφόρων αγγείων.

–Λυκοπένιο: Πρόκειται για ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό, το οποίο δίνει το κόκκινο χρώμα του καρπουζιού. Το φρέσκο καρπούζι είναι καλύτερη πηγή λυκοπενίου από τη φρέσκια ντομάτα, παρά την αντίθετη επικρατούσα άποψη.

Οφέλη από την κατανάλωση καρπουζιού

Το καρπούζι έχει συνδεθεί με πολλά οφέλη για την υγεία.

1. Μείωση της αρτηριακής πίεσης

Το καρπούζι είναι μια καλή πηγή κιτρουλλίνης, η οποία μετατρέπεται σε αργινίνη στο σώμα. Και τα δύο αυτά αμινοξέα βοηθούν στην παραγωγή οξειδίου του αζώτου. Αυτό προκαλεί διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, οδηγώντας σε μείωση της αρτηριακής πίεσης. Η κατανάλωση καρπουζιού ή του χυμού του έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την αρτηριακή πίεση σε άτομα με υπέρταση.

2. Μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη

Η ινσουλίνη είναι μια πολύ σημαντική ορμόνη στο σώμα. Συμμετέχει στον έλεγχο του σακχάρου του αίματος. Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι η κατάσταση κατά την οποία το σώμα παράγει ινσουλίνη, αλλά τα κύτταρα γίνονται ανθεκτικά στα αποτελέσματά της. Έτσι προκαλούνται αυξημένα επίπεδα σακχάρου και εμφανίζεται το εταβολικό σύνδρομο και ο διαβήτης τύπου 2. Η κατανάλωση καρπουζιού έχει συνδεθεί με μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη σε αρκετές μελέτες.

3. Ελάττωση των μυϊκών πόνων μετά την άσκηση

Διάφορες μελέτες έδειξαν ότι ο χυμός από καρπούζι είναι αποτελεσματικός στη μείωση της μυϊκής βλάβης μετά από άσκηση.

4. Βελτίωση της καρδιακής λειτουργίας

Αρκετά από τα θρεπτικά συστατικά που υπάρχουν στο καρπούζι έχουν συγκεκριμένα οφέλη για την υγεία της καρδιάς. Το λυκοπένιο μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της χοληστερόλης και της αρτηριακής πίεσης. Ορισμένες βιταμίνες και μέταλλα που υπάρχουν στο καρπούζι (π.χ. βιταμίνες Α, Β6, C, μαγνήσιο, κάλιο) δρουν επίσης ευεργετικά στην υγεία της καρδιάς.

5. Πρόληψη άσθματος

Ο κίνδυνος για την εμφάνιση άσθματος είναι χαμηλότερος σε άτομα που καταναλώνουν υψηλή ποσότητα βιταμίνης C, που βρίσκεται και στο καρπούζι.

6. Καρκίνος

Ως εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών και βιταμίνης C, το καρπούζι μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση του σχηματισμού ελεύθερων ριζών που είναι γνωστό ότι προκαλούν καρκίνο. Η λήψη λυκοπενίου έχει συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη σε αρκετές μελέτες καθώς και καρκίνων του πεπτικού συστήματος.

7. Πέψη και δυσκοιλιότητα

Το καρπούζι, λόγω της περιεκτικότητάς του σε νερό και ίνες, βοηθά στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας.

8. Ενυδάτωση

Το καρπούζι αποτελείται από 91% νερό και περιέχει σημαντικούς ηλεκτρολύτες. Η κατανάλωσή του κατά τη διάρκεια των ζεστών καλοκαιρινών μηνών βοηθάει στην αποφυγή της αφυδάτωσης.

Ανεπιθύμητες ενέργειες από την κατανάλωση καρπουζιού

Το καρπούζι είναι καλά ανεκτό από τους περισσότερους. Εντούτοις, μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις, αντιδράσεις δυσανεξίας ή γαστρεντερικά προβλήματα σε ορισμένους ανθρώπους.

1. Αλλεργία

Η αλλεργία στο καρπούζι είναι πολύ σπάνια. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κνησμό στο στόμα και το λαιμό, οίδημα των χειλιών, του στόματος, της γλώσσας, του λαιμού και μερικές φορές των αυτιών.

2. Δυσανεξία

Η εμφάνιση τροφικής δυσανεξίας στο καρπούζι είναι πιο συχνή από την αλλεργική αντίδραση και μπορεί να ελεγχθεί εργαστηριακά. Τα αντιγόνα που ελέγχονται αποτελούν μίγμα πρωτεϊνών προερχόμενα από την κόκκινη σάρκα, την περιβάλλουσα λευκή σάρκα και τους σπόρους του φρούτου.