Μήπως έχω υπερκόπωση;

18 Ιαν Μήπως έχω υπερκόπωση;

Οι περισσότεροι από εμάς δουλεύουμε και ζούμε σε ρυθμούς που πολλές φορές ξεπερνούν την αντοχή μας. Έτσι έρχεται μια ωραία πρωία που δεν μπορούμε να κουνηθούμε, σκεφτόμαστε αργά, δεν μπορούμε να συγκεντρωθούμε και δεν έχουμε την ενέργεια ούτε για τις απλές καθημερινές μας δραστηριότητες. Οι υποχρεώσεις όμως τρέχουν και δεν περνάει καν από το μυαλό μας ότι πιθανότατα χρειαζόμαστε ξεκούραση διότι πολύ απλά έχουμε πάθει υπερκόπωση.

Η υπερκόπωση είναι μια παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από έντονη και επίμονη εξάντληση, η οποία οφείλεται στην υπερβολική εργασία, υπερβολική άσκηση ή ανεπαρκή ξεκούραση για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Οι αυξημένες εργασιακές απαιτήσεις, οδηγούν σε αυξημένη λειτουργία των ζωτικών μας οργάνων. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πρόωρη γήρανση και εξάντλησή τους, όταν η ξεκούραση και η αναπλήρωση των αποθηκών ενέργειας των κυττάρων είναι ανεπαρκής. Η έντονη καταπόνηση προκαλεί αυξημένη έκκριση ορμονών του stress (π.χ. γλυκοκορτικοειδή, κατεχολαμίνες), αύξηση της αρτηριακής πίεσης, αύξηση της καρδιακής παροχής και ταχυκαρδία. Επίσης παρατηρείται αυξημένη παραγωγή ελευθέρων ριζών, ενώ οι διαταραχές στη σεροτονίνη και τα μειωμένα επίπεδα ενδορφινών που σημειώνονται προκαλούν περαιτέρω βιολογική κόπωση.

Εάν οι ρυθμοί μας δεν μειωθούν, η κόπωση εξελίσσεται σε υπερκόπωση και δεν βελτιώνεται εύκολα με την ξεκούραση που συνήθως επιτρέπαμε στον εαυτό μας και υπό άλλες συνθήκες ήταν επαρκής. Φτάνουμε στο σημείο να νιώθουμε και να είμαστε πλέον ασθενείς, να νοιώθουμε γενικευμένη ατονία, η οποία παρεμποδίζει σημαντικές σωματικές και πνευματικές καθημερινές δραστηριότητες. Ορισμένες φορές τα συμπτώματα είναι τόσο έντονα, που αδυνατούμε να σηκωθούμε από το κρεβάτι ή να ανταποκριθούμε πλέον σε στοιχειώδη καθήκοντα της καθημερινότητας.

Μπορεί επίσης να εμφανίζουμε πονοκεφάλους, πόνους στην πλάτη και στους μυς. Συνήθως δεν έχουμε πλέον κανένα κίνητρο για δραστηριότητες, είμαστε ευερέθιστοι, δεν μπορούμε να συγκεντρωθούμε και αναβάλουμε τις υποχρεώσεις μας διαρκώς. Σε κάποιες περιπτώσεις η υπερκόπωση μπορεί να επηρεάσει την αυτοεκτίμησή μας και να μας οδηγήσει στην κατάθλιψη.

Υπάρχουν ορισμένες συνήθεις καταστάσεις που μας καθιστούν πιο επιρρεπείς στην υπερκόπωση. Τέτοιες καταστάσεις της καθημερινότητας είναι η κύηση, η εμμηνόπαυση, η λοχεία, η κατάχρηση ουσιών (π.χ. αλκοόλ), η λανθασμένη δίαιτα, το stress, η αϋπνία, ορισμένα φάρμακα (π.χ. βενζοδιαζεπίνες), οι ιώσεις. Επίσης ο οργανισμός μας είναι περισσότερο ευάλωτος όταν πάσχουμε από αναιμία, υπόταση, ορμονικές διαταραχές, λοιμώξεις, καρδιακά νοσήματα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, κακοήθειες, νεφρική ανεπάρκεια, αυτοάνοσα νοσήματα, εγκεφαλικά νοσήματα, μεταβολικές διαταραχές και ψυχιατρικά νοσήματα.

Εάν λοιπόν έχουμε τα συμπτώματα που αναφέραμε προηγουμένως, θα πρέπει να λάβουμε άμεσα τα κατάλληλα μέτρα για να μπορέσουμε να επαναφέρουμε τον οργανισμό μας σε μια ισορροπία, είτε μόνοι μας είτε με τη βοήθεια κάποιου παθολόγου, ο οποίος θα μας συστήσει τα φάρμακα (παυσίπονα, αντιφλεγμονώδη, αντικαταθλιπτικά), την απαιτούμενη ειδική διατροφή και τα συμπληρώματα διατροφής που μας χρειάζονται.

Μπορεί ακόμη να χρειάζονται μερικές συνεδρίες ψυχοθεραπείας, η οποία μπορεί να μας βοηθήσει σε συνδυασμό με τις άλλες μεθόδους και πάντα ανάλογα με την περίπτωση μας.

Τέλος, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι σημαντικό ρόλο παίζουν και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μας και στην καθημερινότητά μας. Είναι πολύ βοηθητικό να αφιερώνουμε λίγο χρόνο στον εαυτό μας. Για παράδειγμα να ξεκινάμε την ημέρα μας κάνοντας ασκήσεις γυμναστικής, τρώγοντας το σωστό πρωινό που μας αρέσει ή διαβάζοντας το αγαπημένο μας βιβλίο. Οι υγιεινές διατροφικές συνήθειες μπορεί επίσης να μας βοηθήσουν. Και βέβαια πολύ σημαντικό ρόλο παίζει ο έλεγχος του άγχους και τα όρια στις υποχρεώσεις που αναλαμβάνουμε, έτσι ώστε να μην μας εξαντλούν.